پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، دونالد ترامپ در شب پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، بسیاری از مدیران شرکت‌های بزرگ جهانی – از خودروسازی استلانتیس گرفته تا غول داروسازی مرک و برند مشهور شکلات‌سازی بری‌کالبو – با خود اندیشیدند که شاید زمان بازگشت سرمایه‌ها به خاک آمریکا فرارسیده باشد. شعارهای انتخاباتی ترامپ درباره احیای عظمت صنعتی، بازگرداندن فرصت‌های شغلی به داخل و کاهش وابستگی به زنجیره‌های تأمین جهانی، نویدبخش دورانی تازه برای تولید و سرمایه‌گذاری در آمریکا بود. اما حالا، تنها چند ماه پس از آن شب پرشور، نشانه‌های ناامیدکننده پدیدار شده‌اند: سرمایه‌گذاری در آمریکا، تحت سیاست‌های «اولویت آمریکا»، نه تنها کمتر از حد انتظار سودآور است، بلکه برای برخی شرکت‌ها به تجربه‌ای پرهزینه و پرریسک بدل شده است. این گزارش، با تمرکز بر تجربه سه شرکت بزرگ – استلانتیس در صنعت خودرو، مرک در داروسازی و بری‌کالبو در صنایع غذایی – به واکاوی شکاف میان وعده‌های سیاسی و واقعیت اقتصادی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چرا برخلاف شعارهای پرطمطراق، بازار سهام آمریکا به استقبال سرمایه‌گذاری‌های تازه نرفته است.

چرا بازگشت به آمریکا جذاب نیست؟
استلانتیس، مرک و بری‌کالبو، هر کدام در حوزه خود غول‌هایی هستند: استلانتیس، سازنده خودروهای فیات، جیپ و کرایسلر؛ مرک، غول داروسازی که با واکسن کووید -۱۹ خود جهان را متحول کرد و بری‌کالبو، تولیدکننده شکلات‌های سوئیسی که شیرینی‌هایش در سراسر جهان طرفدار دارد. این سه شرکت، که در سال گذشته و پس از انتخاب دونالد ترامپ، برنامه‌های سرمایه‌گذاری جدیدی در آمریکا اعلام کردند، حالا با یک واقعیت تلخ مواجه شده‌اند: بازار سهام به این تصمیم‌ها پاداش نمی‌دهد و حتی گاهی آنها را تنبیه می‌کند.

استلانتیس؛ رؤیای بازگشت تولید به دیترویت
استلانتیس اعلام کرد که کارخانه جدیدی در دیترویت افتتاح خواهد کرد و تولید بخشی از خودروهای خود را از مکزیک به آمریکا منتقل می‌کند. این تصمیم، پاسخی به سیاست‌های «اولویت آمریکا»ی ترامپ بود که با تعرفه‌های سنگین بر واردات، شرکت‌ها را تحت فشار قرار داده است. اما بازار سهام واکنش مثبتی به این خبر نشان نداد. در روز اعلام این خبر، سهام استلانتیس تنها یک درصد رشد کرد، در حالی که شاخص S&P 500 در همان روز ۲ درصد افزایش یافت. سرمایه‌گذاران معتقدند که هزینه‌های بالای تولید در آمریکا، از جمله دستمزدهای بالاتر و مقررات سخت‌گیرانه زیست‌محیطی، سودآوری استلانتیس را کاهش خواهد داد. در مقابل، تولید در مکزیک، با هزینه‌های کمتر و زنجیره تأمین تثبیت‌شده، گزینه‌ای اقتصادی‌تر است.

مرک: چالش‌های داروسازی در سایه تعرفه‌ها
مرک، که در ماه آوریل اعلام کرد کارخانه جدیدی در کارولینای شمالی برای تولید واکسن کووید -۱۹ راه‌اندازی می‌کند، با مشکلات مشابهی مواجه شده است. این تصمیم، که با هدف کاهش وابستگی به زنجیره‌های تأمین جهانی گرفته شد، با استقبال اولیه سیاستمداران مواجه شد، اما بازار سهام داستان دیگری را روایت می‌کند. از زمان اعلام این خبر، سهام مرک ۱۲ درصد افت کرده است، در حالی که شاخص S&P 500 در همین دوره ۶ درصد رشد داشته است. دلیل اصلی، ضعف تقاضا برای واکسن کووید -۱۹ است. با کاهش همه‌گیری و افزایش رقابت در بازار واکسن، مرک با چالش‌های مالی مواجه شده است. علاوه بر این، تعرفه‌های جدید بر مواد اولیه وارداتی، هزینه‌های تولید را افزایش داده و سودآوری این پروژه را زیر سوال برده است.

بری‌کالبو: شیرینی تلخ بازگشت به آمریکا
بری‌کالبو، که قصد داشت تولید شکلات را به آمریکا منتقل کند، با مشکلات مشابهی روبه‌روست. این شرکت، که یکی از بزرگ‌ترین سهامدارانش - صندوق بازنشستگی معلمان سوئد - از تصمیم بازگشت به آمریکا حمایت کرد، شاهد افت ۱۱ درصدی قیمت سهام خود در روز اعلام این خبر بود. سرمایه‌گذاران معتقدند که تولید در آمریکا، با هزینه‌های بالاتر نیروی کار و انرژی، سودآوری این شرکت را کاهش خواهد داد. در مقابل، تولید در سوئیس، با دسترسی به زنجیره تأمین پایدار و هزینه‌های رقابتی گزینه بهتری است.

سیاست‌های ترامپ و پیامدهای آن
دونالد ترامپ با شعار «بازگرداندن مشاغل به آمریکا» به قدرت بازگشته است، اما این سیاست‌ها، که در ظاهر جذاب به نظر می‌رسند، در عمل چالش‌های بزرگی ایجاد کرده‌اند. تعرفه‌های ۲۵ درصدی بر واردات، که در فوریه ۲۰۲۵ اعمال شد، هزینه‌های تولید را برای شرکت‌هایی که به مواد اولیه وارداتی وابسته‌اند، افزایش داده است. این تعرفه‌ها، که مشابه اقداماتی است که علیه کانادا - بزرگ‌ترین تأمین‌کننده مواد معدنی آمریکا - اعمال شده، زنجیره تأمین را مختل کرده و شرکت‌ها را با افزایش هزینه‌ها مواجه کرده است.
در حالی که شرکت‌های آمریکایی با چالش‌های بازگشت به خاک کشور مواجهند، رقبای آنها در اروپا و آسیا از استراتژی‌های متفاوتی بهره می‌برند. شرکت‌های اروپایی، مانند فولکس‌واگن، با سرمایه‌گذاری در زنجیره‌های تأمین محلی و فناوری‌های سبز، توانسته‌اند هزینه‌های تولید را کاهش دهند و در عین حال، استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت کنند. در آسیا، شرکت‌های چینی با تکیه بر تولید انبوه و هزینه‌های پایین، همچنان بازارهای جهانی را تسخیر کرده‌اند. این تفاوت‌ها نشان می‌دهد که بازگشت به آمریکا، بدون یک استراتژی منسجم نمی‌تواند به موفقیت منجر شود.

قمار یا احتیاط؟
برای شرکت‌هایی مثل استلانتیس، مرک و بری‌کالبو، تصمیم بازگشت به آمریکا یک قمار بزرگ بود و هزینه‌های بالای تولید، عدم اطمینان در سیاست‌های اقتصادی، و ضعف تقاضا در برخی بخش‌ها، این تصمیم را به یک انتخاب پرریسک تبدیل کرده است. اما آیا این به معنای پایان رؤیای «اولویت آمریکا» است؟ نه لزوماً. اگر دولت بتواند با ارائه مشوق‌های مالی، کاهش مقررات دست‌وپاگیر و ایجاد ثبات در سیاست‌های اقتصادی، محیطی جذاب برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند، ممکن است این روند تغییر کند. اما تا آن زمان، شرکت‌ها باید با احتیاط بیشتری عمل کنند. در دنیای پرتلاطم اقتصاد جهانی، گاهی اوقات، ماندن در ساحل امن، عاقلانه‌تر از شیرجه زدن در توفان است.

منابع
• داده‌های مربوط به عملکرد سهام: تحلیل شاخص S&P 500 و گزارش‌های مالی شرکت‌های استلانتیس، مرک و بری‌کالبو.
• اطلاعات سیاست‌های تعرفه‌ای: CSIS (Canadian Tariffs Will Undermine U.S. Minerals Security).
• تحلیل‌های اقتصادی: الهام از گزارش‌های اکونومیست و وال استریت ژورنال در مورد سیاست‌های حمایت‌گرایانه.