پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، گاز طبیعی سنتتیک یا SNG طی سال‌های اخیر به یکی از موضوعات جدی در سیاست‌گذاری انرژی جهان تبدیل شده است. این سوخت با وجود هزینه‌های بالا، به دلیل قابلیت تزریق مستقیم به شبکه گازرسانی و نقش آن در کاهش وابستگی به منابع فسیلی و سوخت‌های آلاینده، به‌ویژه در شرایط بحران، جایگاهی ویژه پیدا کرده است.
تجربه چین؛ سرمایه‌گذاری سنگین برای خودکفایی
چین به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی جهان، بیش از ۳۰ میلیارد دلار برای توسعه پروژه‌های زغال‌سنگ به گاز هزینه کرده است. این کشور با ظرفیت تولید سالانه بیش از ۲۰ میلیارد مترمکعب SNG، توانسته بخشی از واردات LNG را کاهش دهد و صنایع داخلی را در برابر نوسانات بازار جهانی مصون کند. سیاست چین مبتنی بر نگاه بلندمدت به امنیت انرژی است؛ حتی اگر در کوتاه‌مدت هزینه‌های بالایی بر اقتصاد تحمیل شود.
تجربه اروپا؛ تاکید بر محیط زیست و کربن‌زدایی
اروپا مسیر متفاوتی را در پیش گرفته است. کشورهای آلمان، هلند و شمال اروپا تولید SNG را از طریق زیست‌توده و هیدروژن سبز دنبال می‌کنند. هرچند هزینه تولید در این مدل بالاتر از گاز طبیعی معمولی است، اما دولت‌ها با ارائه یارانه و سیاست‌های حمایتی، این پروژه‌ها را توجیه‌پذیر ساخته‌اند. در اروپا، محور اصلی توسعه SNG کاهش انتشار کربن و همسویی با توافق پاریس است، حتی اگر بازده اقتصادی مستقیم آن کمتر از سایر سوخت‌ها باشد.
تجربه آمریکا؛ کارکرد صنعتی و تعادل بازار
ایالات متحده به جای نگاه استراتژیک یا زیست‌محیطی، بیشتر از زاویه اقتصادی به SNG می‌نگرد. بخش عمده تولید این سوخت در صنایع شیمیایی و نیروگاهی استفاده می‌شود. محاسبات مؤسسه انرژی آمریکا نشان می‌دهد هزینه تولید هر مترمکعب SNG حدود دو تا سه برابر گاز طبیعی است، اما در شرایط بحران انرژی یا جهش قیمت‌ها، این سوخت می‌تواند نقش مکملی حیاتی ایفا کند.
ایران؛ میان فرصت و چالش
ایران با وجود برخورداری از دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان، به دلیل رشد سریع مصرف داخلی و محدودیت‌های فصلی، با بحران‌های جدی روبه‌رو است. در زمستان، فشار مصرف خانگی بارها موجب کاهش سهم صنایع و نیروگاه‌ها شده است. در چنین شرایطی، توسعه SNG برای ایران نه صرفاً یک انتخاب اقتصادی، بلکه ضرورتی استراتژیک است.
کارشناسان داخلی نیز بر این موضوع تأکید دارند. محمدصادق جوکار، مدیرکل دفتر مطالعات انرژی مرکز پژوهش‌های مجلس، تصریح کرده است: «اگر ایران بتواند تنها ۱۰ میلیارد مترمکعب SNG تولید کند، می‌تواند مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها را تا ۳۰ درصد کاهش دهد و بخشی از آلودگی هوای کلان‌شهرها را مهار کند.»
مقایسه تطبیقی؛ درس‌هایی برای ایران
- چین: سرمایه‌گذاری سنگین برای کاهش وابستگی و خودکفایی؛ نگاه بلندمدت به امنیت انرژی.
- اروپا: تمرکز بر کربن‌زدایی و کاهش آلایندگی؛ حمایت مالی دولت‌ها و پیوند با اهداف اقلیمی.
- آمریکا: رویکرد صنعتی و اقتصادی؛ استفاده از SNG به‌عنوان مکمل در شرایط نوسان بازار.
- ایران: نیاز فوری به تنوع‌بخشی به سبد انرژی و مدیریت بحران‌های فصلی؛ چالش جدی سرمایه‌گذاری و فناوری.
این مقایسه نشان می‌دهد که ایران باید مسیر ویژه خود را تعریف کند. در شرایطی که امکان سرمایه‌گذاری گسترده مشابه چین یا حمایت مالی مانند اروپا وجود ندارد، سیاست بهینه برای ایران می‌تواند اجرای پروژه‌های پایلوت، بومی‌سازی فناوری، جذب سرمایه بخش خصوصی و تمرکز بر صرفه‌جویی در مصرف سوخت مایع باشد.
آینده؛ راهبردی فراتر از اقتصاد کوتاه‌مدت
SNG برای ایران می‌تواند همانند یک «بیمه انرژی» عمل کند؛ هزینه امروز، تضمین امنیت فردا. اگرچه تولید آن به سرمایه‌گذاری‌های میلیارد دلاری نیاز دارد، اما جایگزینی حتی بخشی از سوخت مایع با SNG، نه تنها آلودگی هوا را کاهش می‌دهد، بلکه مانع از توقف صنایع بزرگ در زمان اوج مصرف خواهد شد.
تحلیلگران تأکید می‌کنند که در دنیای امروز انرژی، تصمیم‌های استراتژیک نه بر مبنای صرفه اقتصادی کوتاه‌مدت، بلکه بر اساس حفظ امنیت ملی و پایداری شبکه انرژی اتخاذ می‌شوند؛ و SNG برای ایران نیز دقیقاً در همین جایگاه قرار دارد.
ارسال نظر