پایگاه خبری تحلیلی ایراسین، در جهانی که اقتصادها با سرعت سرسام‌آوری در هم تنیده شده‌اند، ادغام و تملک یکی از ابزارهای کلیدی در استراتژی رشد و توسعه کسب‌وکارها محسوب می‌شود؛ ابزاری که به شرکت‌ها کمک می‌کند از طریق ترکیب منابع، کاهش هزینه‌ها، بهینه‌سازی عملکرد و افزایش سهم بازار، موقعیت رقابتی خود را تقویت کنند. در سال‌های اخیر، شرایط اقتصادی و سیاسی جهانی تغییرات متعددی را تجربه کرده که تأثیر مستقیمی بر روند معاملات M&A داشته است. در سال ۲۰۲۴، بسیاری از شرکت‌ها در مواجهه با چالش‌هایی مانند افزایش نرخ بهره، مقررات سخت‌گیرانه‌تر و نااطمینانی‌های اقتصادی، محتاطانه‌تر عمل کردند. اما در سال ۲۰۲۵، پیش‌بینی می‌شود که کاهش نرخ بهره، تحولات فناوری، و بهبود شرایط اقتصادی باعث رشد چشمگیر در فعالیت‌های M&A شود.

مروری بر وضعیت بازار در سال ۲۰۲۴

سال ۲۰۲۴ از نظر معاملات ادغام و تملک، سالی پرنوسان و پیچیده بود که تحت‌تأثیر عوامل مختلفی مانند تغییرات نرخ بهره، شرایط اقتصاد کلان و مقررات نظارتی قرار داشت. در حالی که بسیاری از شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران در انتظار کاهش نرخ بهره و بهبود شرایط اقتصادی بودند، ارزش کل معاملات ادغام و تملک به ۵/۳ تریلیون دلار رسید که نشان‌دهنده رشد ۱۵ درصدی نسبت به سال ۲۰۲۳ است. با این حال، افزایش تعداد معاملات تنها ۷ درصد بود، که نشان‌دهنده تمرکز شرکت‌ها بر معاملات بزرگ و استراتژیک است، درحالی‌که بسیاری از معاملات کوچک‌تر به دلیل عدم اطمینان اقتصادی و افزایش هزینه‌های تأمین مالی، متوقف یا به تعویق افتادند.

یکی از نکات قابل‌توجه در سال ۲۰۲۴، افزایش معاملات در بخش‌های خاصی مانند فناوری، خدمات مالی و انرژی‌های تجدیدپذیر بود. در مقابل، صنایعی که تحت‌تأثیر مقررات سخت‌گیرانه قرار داشتند، با کاهش تعداد ادغام‌ها و تملک‌ها روبه‌رو شدند. به‌عنوان مثال، در بخش فناوری، معاملات ادغام و تملک به میزان ۱۲ درصد افزایش یافت که نشان‌دهنده تقاضای رو به رشد شرکت‌های بزرگ برای خرید استارت‌آپ‌های نوآور بود. در بخش انرژی، شرکت‌های بزرگ نفت و گاز با هدف سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پایدار اقدام به خرید شرکت‌های فعال در این حوزه کردند. در کنار این روندها، نظارت‌های شدیدتر بر ادغام‌های بزرگ و تأخیر در فرآیند تصویب برخی از معاملات مهم نیز یکی از چالش‌های اصلی سال ۲۰۲۴ بود. در ایالات‌متحده، معاملات بالای ۱۰ میلیارد دلار به‌طور متوسط دو برابر زمان بیشتری برای نهایی شدن نسبت به دهه گذشته داشتند که نشان‌دهنده پیچیدگی فزاینده فرآیندهای نظارتی است. این موضوع، شرکت‌ها را به سمت معاملات کوچک‌تر و استراتژیک سوق داد که راحت‌تر به تأیید مراجع قانونی می‌رسیدند.

پیش‌بینی روندهای سال ۲۰۲۵

انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۵، بازار ادغام و تملک تحت‌تأثیر دو عامل کلیدی قرار گیرد که می‌توانند روند این بازار را به‌شدت تغییر دهند. اولین عامل، کاهش تدریجی نرخ بهره است. در سال‌های اخیر، بسیاری از شرکت‌ها به دلیل افزایش نرخ بهره و هزینه‌های تأمین مالی بالا از انجام معاملات ادغام و تملک خودداری کرده بودند. با این حال پیش‌بینی می‌شود با کاهش تدریجی نرخ بهره، هزینه‌های تأمین مالی کاهش یابد و این امر باعث افزایش انگیزه شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری در معاملات ادغام و تملک خواهد شد. در نتیجه شرکت‌ها می‌توانند با هزینه کمتر، منابع مالی لازم را برای انجام خریدها و ادغام‌ها تأمین کنند که این موضوع به‌طور مستقیم موجب رشد فعالیت‌های ادغام و تملک خواهد شد.

دومین عامل، تحولات فناوری و دیجیتال‌سازی است. استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در تجزیه و تحلیل بازارهای ادغام و تملک، کمک می‌کند تا شرکت‌ها بتوانند تصمیمات دقیق‌تر و سریع‌تری در زمینه خرید و ادغام شرکت‌ها اتخاذ کنند. این فناوری‌ها باعث بهبود روند ارزیابی فرصت‌ها و ریسک‌ها می‌شوند و در نهایت بهره‌وری و سرعت اجرای معاملات را افزایش می‌دهند. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود که با کاهش محدودیت‌های قانونی در ایالات متحده و اروپا، بازارهای این مناطق شاهد رشد بیشتری در تعداد معاملات ادغام و تملک خواهند بود. در آسیا نیز، سیاست‌های جدید دولت چین و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در هند به عنوان عوامل کلیدی، به افزایش معاملات و جذابیت این مناطق برای سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد. این تحولات، فرصت‌های جدیدی را برای انجام معاملات در بازارهای جهانی ایجاد خواهند کرد.

تأثیرات کلیدی بر ادغام و تملک در سال ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، چند عامل کلیدی به شکل‌گیری روندهای جدید در بازار ادغام و تملک کمک خواهند کرد. این عوامل شامل پیشرفت‌های فناوری، تحولات اقتصادی، و تغییرات ژئوپلیتیک هستند که در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک شرکت‌ها تأثیرگذار خواهند بود.

افزایش تمرکز بر مقیاس‌پذیری

در سال ۲۰۲۴، ۵۹ درصد از معاملات ادغام و تملک به معاملات مقیاس‌پذیر اختصاص داشت. این نوع معاملات شامل ادغام‌هایی است که به شرکت‌ها امکان می‌دهد هزینه‌ها را کاهش دهند و از طریق یکپارچه‌سازی عمودی و افقی، هم‌افزایی بیشتری ایجاد کنند. این روند در صنایعی که هزینه‌های ثابت بالایی دارند، مانند انرژی، مخابرات و خدمات مالی، به وضوح قابل‌مشاهده است. انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۵، شرکت‌های بیشتری به دنبال ادغام‌های استراتژیک برای بهینه‌سازی عملیات و افزایش بهره‌وری باشند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، تمرکز در ادغام‌هایی که منجر به گسترش مقیاس کسب‌وکار شوند، همچنان در اولویت مدیران اجرایی و سرمایه‌گذاران خواهد بود.

تأثیر سیاست‌های اقتصادی و ژئوپلیتیک

سیاست‌های اقتصادی و ژئوپلیتیک نقش تعیین‌کننده‌ای در بازار ادغام و تملک ایفا می‌کنند. تغییرات در سیاست‌های صنعتی و تجاری ایالات متحده و اروپا می‌تواند روند ادغام‌ها و خریدهای شرکت‌ها را تحت‌تأثیر قرار دهد. در ایالات متحده، احتمال کاهش نظارت‌های قانونی بر معاملات ادغام و تملک در دولت جدید، می‌تواند منجر به افزایش تعداد معاملات شود. در اروپا، تلاش برای تقویت شرکت‌های بزرگ منطقه‌ای ممکن است باعث افزایش معاملات ادغام و تملک در سطح قاره شود. در چین، سیاست‌های جدید دولت که تحت عنوان «نه اقدام» شناخته می‌شوند، هدفشان تسهیل روند سرمایه‌گذاری خارجی و تشویق ادغام‌های استراتژیک در بازار داخلی است. علاوه بر این، تحریم‌های تجاری و تنش‌های ژئوپلیتیک در برخی مناطق جهان می‌توانند تأثیرات منفی بر فعالیت‌های ادغام و تملک داشته باشند. به عنوان مثال، افزایش مقررات نظارتی در اروپا باعث شده است که تعداد معاملات بین‌المللی کاهش یابد، در حالی که در آسیا و خاورمیانه، افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی به رشد بازار ادغام و تملک کمک کرده است.

فناوری و لجستیک در کانون توجه

پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۵، حوزه فناوری همچنان به عنوان یک بخش پیشرو در بازار ادغام و تملک باقی خواهد ماند. در بخش فناوری، هوش مصنوعی و بلاک‌چین، به‌عنوان پیشران اصلی معاملات M&A خودنمایی می‌کنند. گزارش سال ۲۰۲۴ شرکت اندریسن هوروویتز (A16z) نشان می‌دهد که تقاطع هوش مصنوعی و بلاک‌چین، فرصت‌های جدیدی برای شفافیت داده‌ها و تأیید صحت محتوا ایجاد کرده است. این موضوع، شرکت‌های فعال در حوزه کریپتو را به سمت ادغام و تملک سوق داده است؛ مانند خرید کوین‌مارکت‌کپ توسط بایننس در سال ۲۰۲۰. در بخش لجستیک نیز، هوش مصنوعی به بهینه‌سازی زنجیره تأمین کمک کرده است. بازار لجستیک در منطقه MENA در سال ۲۰۲۳ به ارزش ۹۶۷ میلیارد دلار رسید، که ۴۸۰ میلیون دلار آن به کسب‌وکارهای مبتنی بر AI اختصاص داشت. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که این بازار تا سال ۲۰۳۳ به ۵۶۵.۸۲ میلیارد دلار خواهد رسید؛ رقمی که نشان‌دهنده پتانسیل بالای این بخش برای معاملات استراتژیک است.

داده‌های Bain & Company نشان می‌دهد که بخش‌هایی خاص، مانند فناوری و لجستیک، همچنان موتور محرک معاملات M&A هستند. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA)، سرمایه‌گذاری‌های کلان در هوش مصنوعی (AI) و تحول دیجیتال، نشانه‌هایی از یک موج جدید را نشان می‌دهد. عربستان سعودی و امارات متحده عربی، با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد خود، به ترتیب برنامه‌ریزی کرده‌اند تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۰۰ میلیارد دلار و ۱۴ درصد از GDP خود را به هوش مصنوعی اختصاص دهند. این سرمایه‌گذاری‌ها، شرکت‌ها را به سمت تملک استارتاپ‌های نوآور سوق داده است؛ روندی که می‌تواند در سال‌های آتی شتاب بیشتری بگیرد. تغییرات در صنعت فناوری و دیجیتال نه تنها نشان‌دهنده تحولات مثبت برای این بخش است، بلکه همچنین راه را برای سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها برای بهره‌برداری از فرصت‌های جدید و نوآورانه در دنیای دیجیتال هموار می‌سازد. در نتیجه، انتظار می‌رود که فناوری به عنوان یک بخش کلیدی و پررونق در بازار جهانی ادغام و تملک در سال ۲۰۲۵ همچنان به رشد خود ادامه دهد.

منبع: Global M&A Report 2025‌